Παρουσία φορέων της περιοχής και συγκεκριμένα της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, εκπροσωπούμενη από τον Αντιπεριφερειάρχη κο Κιάνα Στέργιο, του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, εκπροσωπούμενο από τον Πρύτανη κο Θεοδουλίδη Θεόδωρο, της ΔΕΗ ΑΕ, εκπροσωπούμενη από τον κο Αθανάσιο Κακάλη (ΛΚΔΜ), αλλά και ιδιωτών, παρουσιάστηκε την Τετάρτη 01-06-2022 στο χώρο του ΤΕΕ/ΤΔΜ, η μελέτη που συντάχθηκε από Ομάδα Εργασίας του Τμήματος, με αντικείμενο την ανάλυση και τεκμηρίωση της σκοπιμότητας αξιοποίησης του εγχώριου λιγνίτη σε προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας, προκειμένου να εξαχθούν ωφέλιμα συμπεράσματα από τα αποτελέσματα της μελέτης και να συζητηθούν τρόποι αξιοποίησής της στο πλαίσιο του Προγράμματος ΔΑΜ.
Ο Πρόεδρος του ΤΕΕ/ΤΔΜ Νικόλαος Συλλίρης, καλωσόρισε τους παριστάμενους και αφού αναφέρθηκε στο καινοτόμο περιεχόμενο του έργου, που ανατέθηκε σε ομάδα εργασίας του Τμήματος με πρωτοβουλία του πρώην Προέδρου, κου Στέργιου Κιάνα, ευχαρίστησε τον Περιφερειάρχη κο Κασαπίδη για τη χρηματοδότησή του, μέσω του Ειδικού Αναπτυξιακού Προγράμματος (Ε.Α.Π.) Δυτικής Μακεδονίας – Τέλος Ανάπτυξης Βιομηχανικών Περιοχών.
Στη συνέχεια, μέλη της ομάδας εργασίας πήραν το λόγο και παρουσίασαν το έργο τους, που συνοπτικά περιλαμβάνει τα εξής:
Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι απαιτήσεις της ενεργειακής μετάβασης και η απολιγνιτοποίηση του ηλεκτροπαραγωγικού μίγματος, δεν ταυτίζονται απαραίτητα με το οριστικό και καθολικό κλείσιμο των ορυχείων άνθρακα και λιγνίτη. Η κεφαλαιοποίηση των υποδομών και της τεχνογνωσίας που έχει σωρεύσει η βιομηχανία των γαιανθράκων τοπικά, η αναγκαιότητα δημιουργίας νέων αλυσίδων αξίας στη βάση των ενδοπεριφερειακών ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων και οι πολλαπλές προοπτικές που προσφέρει ο άνθρακας ως πρώτη ύλη, οριοθετούν νέες συνθήκες στην παγκόσμια οικονομία γαιανθράκων.
Φυσικό αέριο, βενζίνη, υδρογόνο, υλικά μπαταριών και υλικά τρισδιάστατης εκτύπωσης, σπάνιες γαίες, ανθρακονήματα, υφάσματα, λιπάσματα, βελτιωτικά εδάφους, δομικά υλικά και πλαστικά, νανουλικά γραφενίου, σαμπουάν, οδοντόκρεμες, απορρυπαντικά πλυντηρίων, συστήματα καθαρισμού αερίων και νερού, μεταξύ πολλών άλλων, μπορούν να παρασκευαστούν απευθείας ή εμμέσως από άνθρακα και λιγνίτη.
Επιπρόσθετα, η ενεργειακή κρίση του 2021 η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη, προφανώς και θα επιταχύνει την ωρίμανση των τεχνολογιών που σχετίζονται με τις εναλλακτικές χρήσεις του άνθρακα και του λιγνίτη, δεδομένου ότι κάθε ενεργειακή κρίση επιδρά καταλυτικά στην ανάπτυξη νέων τεχνολογικών προσεγγίσεων.
Αντικείμενο του έργου αποτέλεσαν η αποτύπωση και η συγκριτική αξιολόγηση των διαθέσιμων και αναδυόμενων τεχνολογιών αξιοποίησης του εγχώριου λιγνίτη σε προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας, λαμβάνοντας υπόψη τόσο το εσωτερικό-τοπικό περιβάλλον όσο και τις διεθνείς τάσεις και τεχνολογικές εξελίξεις. Στοχεύοντας στο να δοθεί μια πρώτη απάντηση στο κρίσιμο ερώτημα του πως και κάτω από ποιες προϋποθέσεις, τα εκατομμύρια τόνοι λιγνίτη που θα παραμείνουν στη Δυτική Μακεδονία μετά το οριστικό κλείσιμο των λιγνιτικών μονάδων, μπορούν να αξιοποιηθούν προς όφελος της τοπικής κοινωνίας.
Το έργο ολοκληρώθηκε τον Μάρτιο του 2022 μέσα από τέσσερα (4) διακριτά παραδοτέα:
-
Το πρώτο παραδοτέο (D1.1) αποτυπώνει το σύνολο των δυνητικών εναλλακτικών χρήσεων των γαιανθράκων γενικότερα και του λιγνίτη ειδικότερα.
-
Στο δεύτερο παραδοτέο (D1.2) αξιολογήθηκαν οι εναλλακτικές χρήσεις με στόχο την ανάδειξη των πλέον υποσχόμενων για τη Δυτική Μακεδονία,
-
Στο τρίτο παραδοτέο (D2.1) αναλύθηκαν οι βασικοί παράμετροι των τεχνολογιών που προκρίθηκαν
-
Στο τέταρτο παραδοτέο (D2.2) γίνεται μια συνολική αποτύπωση των ευρημάτων του έργου, καταλήγοντας σε συγκεκριμένες προτάσεις για το μέλλον του λιγνίτη της Δυτικής Μακεδονίας.
Με το πέρας της παρουσίασης ακολούθησε συζήτηση για τους τρόπους με τους οποίους θα μπορούσαν αυτές οι νέες τεχνολογίες να εφαρμοστούν στην περιοχή μας και για το θεσμικό πλαίσιο που πρέπει να καθοριστεί και να διέπει γενικότερα τη χρήση του λιγνίτη. Οι συμμετέχοντες έθεσαν προβληματισμούς, καθώς το οριστικό κλείσιμο των ορυχείων και η εγκατάσταση ΑΠΕ σ’αυτά, εμποδίζουν κάθε μελλοντική εκμετάλλευση των κοιτασμάτων του λιγνίτη για άλλες χρήσεις – πέραν της ηλεκτρικής και η συζήτηση ολοκληρώθηκε με τον Πρόεδρο Νικόλαο Συλλίρη να καθορίζει τις δράσεις που πρέπει το ΤΕΕ/ΤΔΜ να αναλάβει εφ’ εξής, τόσο ώστε να γίνουν τα αποτελέσματα της μελέτης ευρύτερα γνωστά, όσο και για να αξιοποιηθούν με την περαιτέρω συνέχιση της έρευνας.
Όλα τα ανωτέρω παραδοτέα, καθώς και συνοπτική παρουσίαση του έργου της Ομάδας Εργασίας, έχουν αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του ΤΕΕ/ΤΔΜ: