Ενημερωθήκαμε από τους εντολείς μας ότι κατά τις έρευνες που διεξάγονται από την ΕΦΑ Κοζάνης στο πλαίσιο εργασιών εγκατάστασης και λειτουργίας ΦΣΠΗΕ σε θέσεις όμορες του οικισμού των Λιβερών (υπ’αριθμ. 1Α και 1Δ τεμάχια Διανομής έτους 1930 αγροκτήματος Λιβερών Κοζάνη), δυνάμει των υπ’ αριθ. πρωτ. 38000/8.8.2023 και υπ’ αριθ. πρωτ. 38001/8.8.2023 Αδειών Εγκατάστασης, εντοπίστηκαν ευρήματα (ανθρώπινα οστά και ενδείξεις ταφής).
Λαμβανομένου υπόψη ότι τα ως άνω ευρήματα, αν δεν ανάγονται σε παλαιότερη ιστορική περίοδο (και πρέπει κατά τούτο να τύχουν της ανάλογης καταγραφής και προστασίας, το δε έργο να εγκριθεί ή μη ως προς την υλοποίησή του από απόψεως αρχαιολογικού νόμου από την ΥΠ.ΠΟ. κατόπιν και συναφούς γνωμοδότησης του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου), ενδέχεται σε κάθε περίπτωση να συνδέονται με τα νεότερα ιστορικά γεγονότα του Ολοκαυτώματος του οικισμού των Λιβερών, οπότε και 63 αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης και κάτοικοι των Λιβερών εκτελέσθηκαν από τα Γερμανικά στρατεύματα κατοχής, ιστορικό γεγονός που συνδέεται άμεσα με την τοπική και εθνική ιστορική μνήμη.
Εξ αυτού του λόγου αποστείλαμε σχετικό αίτημα προς την ΕΦΑ Κοζάνης για να μας επιβεβαιώσει τα ανωτέρω.
Η ΕΦΑ Κοζάνης μας απάντησε με το συνημμένο έγγραφο, το οποίο, ωστόσο, εγείρει πλήθος ερωτημάτων και συγκεκριμένα:
(α) η ΕΦΑ Κοζάνης έχει ήδη “περιορίσει” την έκταση των ευρημάτων της από μία και μόνο ημέρα αυτοψίας και εάν ναι, πως γνωρίζει ότι το “νεκροταφείο” που εντόπισε περιορίζεται σε μία τόσο μικρή έκταση.
(β) θα επιτρέψει την εκτέλεση των εργασιών κατασκευής του ΦΣΠΗΕ δίπλα ή πάνω από τα οστά και λείψανα που ακόμα δεν έχει επιβεβαιώσει την χρονολογία τους;
(γ) εάν τα ευρήματα αφορούν το ολοκαύτωμα των Λιβερών δεν θα πρέπει να διακοπούν κάθε είδους εργασίες στην ευρύτερη περιοχή μέχρι να αποσαφηνιστούν τα δεδομένα, καθώς η περιοχή μπορεί και πρέπει να κηρυχθεί ως ιστορικός τόπος.
(δ) ο Δήμος Κοζάνης που είναι ιδιοκτήτης της έκτασης και που από όσο γνωρίζουμε, έχει ενημερωθεί για τα ευρήματα, θα επιτρέψει να εγκατασταθεί Φωτοβολταϊκός Σταθμός ακόμα και πάνω σε οστά κατά πάσα πιθανότητα αγωνιστών της εθνικής αντίστασης;
Με εκτίμηση,
Τρύφωνας Κόλλιας
Δικηγορικό Γραφείο Τρύφωνας Α. Κόλλιας
& Συνεργάτες
Ευελπίδων 23, Αθήνα
Τηλ: 213 045 8363
Κιν: 697 284 65 29
www.kolliaslaw.gr
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ
ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ
ΕΦΟΡΕΙΑ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΚΟΖΑΝΗΣ
Ταχ. Δ/νση: Αρχαιολογικό Μουσείο Αιανής 500 04 Αιανή
Πληρ: Α. Κλημάντου
Τηλ. / Fax: 24610-26210
24610-98800/1
E-mail: [email protected]
Site: www.mouseioaianis.gr
ΠΡΟΣ:Δικηγορικό Γραφείο Τρύφωνας Α. Κόλλιας & Συνεργάτες Ευελπίδων 23 62 Αθήνα
ΚΟΙΝ:
1.Υπουργείο Πολιτισμού Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς Διεύθυνση Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Μπουμπουλίνας 20-22 106 82 Αθήνα
2. Γενική Διεύθυνση Αναστήλωσης,
Μουσείων και Τεχνικών Έργων
Γ ́ Σεπτεμβρίου 42 και
Πολυτεχνείου, 104 33 Αθήνα
3. Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων
και Τεχνικών Έργων Ηπείρου,
Βορείου Ιονίου και Δυτικής
Μακεδονίας
Αρχοντικό Μίσιου
Ασωπίου 9
454 44 Ιωάννινα
ΘΕΜΑ: Ενημέρωση για τον εντοπισμό νεκροταφείου στη θέση LIVERA 2 στο πλαίσιο επίβλεψης των εκσκαφικών εργασιών κατασκευής των τεσσάρων (4) Φωτοβολταϊκών Σταθμών
Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας, συνολικής ισχύος 83,115 mWP, σε έκταση συνολικού εμβαδού 1.307.682,41 τ.μ., στις θέσεις: 1. LIVERA 1 (433.101,40 τ.μ.), 2. LIVERA 2 (432.957,31 τ.μ.), 3. SIDERA 1 (131.891,35 τ.μ.) 4. SIDERA 2 (309.732,35 τ.μ.), φερόμενης εκμετάλλευσης της εταιρείας SUNEL ENERGY A.E, στην Τ.Κ Λιβερών και στην Τ.Κ. Σιδερά,
του Δήμου Κοζάνης, Π.Ε. Κοζάνης.
ΣΧΕΤ.: Το από με αρ. πρωτ. 213802/13.05.2025 έγγραφό σας. Σε συνέχεια του παραπάνω σχετικού, σας γνωρίζουμε πως στην Τ.Κ Λιβερών και στην Τ.Κ. Σιδερά, του Δήμου Κοζάνης, Π.Ε. Κοζάνης, βρίσκεται σε εξέλιξη η κατασκευή των τεσσάρων (4) Φωτοβολταϊκών Σταθμών Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας, συνολικής ισχύος 83,115 mWP, σε έκταση συνολικού εμβαδού 1.307.682,41 τ.μ., στις θέσεις: 1. LIVERA 1 (433.101,40 τ.μ.), 2. LIVERA 2 (432.957,31 τ.μ.), 3. SIDERA 1 (131.891,35 τ.μ.) 4. SIDERA 2 (309.732,35 τ.μ.), φερόμενης εκμετάλλευσης της εταιρείας SUNEL ENERGY A.E, στο πλαίσιο των οποίων πραγματοποιούνται εκσκαφικές εργασίες, υπό την άμεση παρακολούθηση αρχαιολόγου και ειδικευμένου εργάτη που προσέλαβε για τον σκοπό αυτό ο φορέας του έργου, σύμφωνα με τους όρους που έχουν διατυπωθεί στη σχετική γνωμοδότηση της Υπηρεσίας μας. Κατά τη διάρκεια επιφανειακής έρευνας στο δυτικό τμήμα της θέση LIVERA 2, εντοπίστηκε νεκροταφείο, για το οποίο η εταιρεία ενημερώθηκε άμεσα, αρχικά προφορικά και στη συνέχεια εγγράφως και η εν λόγω έκταση δεσμεύτηκε. Συγκεκριμένα, η Εφορεία μας ενημέρωσε εγγράφως την εταιρεία πως η έκταση στην οποία έχει εντοπιστεί το νεκροταφείο θα πρέπει να εξαιρεθεί από κάθε χρήση, ή σε διαφορετική περίπτωση θα πρέπει να προηγηθεί σωστική ανασκαφή σύμφωνα με το άρθρο 37 του Νόμου 4858/21 (ΦΕΚ 220/Α ́/19-11-2021) «Κύρωση Κώδικα νομοθεσίας για την προστασία των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς», από τα αποτελέσματα της οποίας και κατόπιν γνωμοδότησης των αρμοδίων οργάνων του ΥΠΠΟ, θα κριθεί η απόδοση ή μη του χώρου. Όσον αφορά στη χρονολόγηση του νεκροταφείου δεν υπάρχουν προς το παρόν ακριβή αρχαιολογικά δεδομένα καθώς η έρευνα είναι σε αρχικό στάδιο. Η Υπηρεσίας μας είναι ενήμερη και για τα νεότερα ιστορικά γεγονότα που έλαβαν χώρα στον οικισμό των Λιβερών, τα οποία θα τα λάβει υπόψη στο πλαίσιο της έρευνας της.
Παραμένουμε στη διάθεση σας.
Η Προϊσταμένη της Εφορείας
Αρετή Χονδρογιάννη – Μετόκη
του κλάδου ΠΕ Αρχαιολόγων
